Waarom zoveel lelijke, nieuwe gebouwen bouwen als je bestaande gebouwen heel mooi kunt verbouwen, renoveren of opknappen? Vanuit die vraag wil Ward Sham Assami (23) architect worden. Op Hogeschool Windesheim haalde ze haar bachelor en nu is ze op ArtEZ in deeltijd bezig met de master Architectuur. Sinds begin dit jaar werkt ze drie dagen per week als assistent-ontwerper bij Blossom Architecture. ‘Ik wil hier heel veel leren en ervaring opdoen.’
‘De meeste architecten willen het liefst nieuw ontwerpen’, zegt Ward. ‘Maar ik ga voor een andere benadering. Het is niet goed dat overal maar nieuw wordt gebouwd, terwijl er zoveel bestaande en soms half leegstaande gebouwen zijn, die op een goede manier een nieuwe toekomst kunnen hebben.’
‘Neem nu dit oude Wehkamp-gebouw op deze prominente zichtlocatie vanaf de A28. Van binnen ziet het er wel netjes uit -hoewel de energiezuinigheid te wensen over laat- maar naar mijn mening moet de gevel echt anders. Het is grijs, met een parkeergedeelte en fietsenstalling. Met groen kun je het veel mooier maken: planten in de gevel die ook in de winter groen blijven.’ Een leraar omschreef de stijl van Ward in een paar woorden: de toekomst van de toekomst. ‘Ik wil niet de normale dingen doen in de architectuur, ik wil de architectuur verbeteren. Maar daarvoor moet ik nog heel veel leren en ervaring opdoen.’
Ze wilden mij de kans geven
In de zes jaar dat de uit Damascus afkomstige Ward in Nederland woont, heeft ze hard aan de weg getimmerd. Ze is een doorzetter. ‘Van jongs af aan heb ik talent voor creativiteit. Eerst wilde ik in Nederland Fashion & Design gaan studeren, maar tijdens een open dag merkte ik dat dat niet de juiste keuze was. De opleiding Architectuur trok mijn aandacht. Ik las het verhaal van de Arabische architecte Zaha Hadid, die heel bijzondere dingen heeft gedaan. Zij werd mijn rolmodel. De opleiding Architectuur bij hogeschool Windesheim bleek een geweldige combinatie van wiskunde, mechanica en andere ingewikkelde vakken, met tekenen, ontwerpen en creativiteit te zijn. Ik was laat met het taalcertificaat in te leveren, maar ik heb net zolang aangedrongen en een lange motivatiebrief geschreven, dat ik werd aangenomen. Ze wilden mij de kans geven. Dat vind ik zo mooi van Nederland: dat dat dan kan.’
Renovatie en duurzaamheid zijn belangrijk voor mij
Het was lastig, als enige buitenlander die de taal destijds nog niet helemaal machtig was. Maar het lukte haar. ‘Geen moment heb ik over mijn opleidingskeuze getwijfeld. De opdrachten, de theorie, het ontwerpen, bouwplaatsen bezoeken: ik vond het allemaal geweldig. Architectuur past precies bij mij. In het derde jaar heb ik stage gelopen bij EVA architecten in Utrecht. Dat beviel goed, ook de stad. Ik besloot nog even te blijven en volgde de minor Circulaire Stad bij hogeschool Utrecht. Renovatie en duurzaamheid zijn belangrijk voor mij.’ Door corona was het een intensieve, maar toch mooie tijd. ‘We hebben een circulaire strategie bedacht voor de renovatie van de gevels van de Citibank in Londen. Het plan was om de oude gevels zoveel mogelijk te hergebruiken voor een andere doel, en vliesgevels in het nieuwe ontwerp te gebruiken.’
‘Weet je, renoveren heeft meer obstakels dan wanneer je iets nieuws bouwt. Iets renoveren is een stuk moeilijker en dat vind ik leuk om te doen. Met respect omgaan met andermans ideeën en dan toch iets van jezelf toevoegen. Dat is de kunst.’
Het klikte meteen
Op hogeschool Windesheim maakte Ward kennis met Maartje van den Berg. ‘Als afstudeerproject heb ik met een medestudent voor renovatie van het Centraal Beheer-gebouw van Herman Hertzberger in Apeldoorn gekozen. Maartje heeft veel inzicht in zijn werk, omdat ze stage bij hem heeft gelopen, dus het was heel fijn dat ze onze afstudeerbegeleider wilde worden. Het klikte meteen, ook vanwege de duurzame passie. En ze vindt mijn tekentechniek er strak en goed uitzien. Vervolgens ontmoette ik Leyla Godoy, dat was ook meteen goed. Twee vrouwen in de architectuur, dat is geweldig! Vrouwen hebben nog een veel te beperkte rol in de bouw en de architectuur. Maartje en Leyla hebben heel veel ervaring en werken daarbij met hun gevoel. Ik geloof dat dat veel waarde toevoegt. Zij zijn ook in de relatie met hun opdrachtgevers zo goed.’
Ze geloven in mij
Ward is blij met de kans die ze krijgt. ‘Om circulariteit en duurzaamheid te kunnen toepassen, moet ik heel veel kennis hebben, want het gaat om innovatie: heel veel dingen bestaan nog niet. Circulariteit in de architectuur blijft zich continu ontwikkelen. Die kennis en ervaring kan ik hier opdoen. Daarbij wil ik graag met mijn passie werken, het gaat niet alleen om geld verdienen. Bij Blossom Architecture kan ik mezelf verbeteren, mijn eigen stijl ontwikkelen, ontdekken wat ik wil en hoe ik het kan toepassen. Maartje en Leyla geloven in mij en ze geven mij de tijd om de dingen te leren. Dat geeft mij een heel fijn gevoel.’
